انواع سنگ ها و روش های فرآوری آنها

انواع سنگ های رسوبی ، آذرین ، دگرگونی

سنگ به مواد غیر زنده و جامدی گفته مى شود که به طور طبیعى از اجتماع و استحکام یک یا چند نوع کانى موجود در پوسته زمین تشکیل شده باشند .

سنگها به طور کلی به سه دسته تقسیم میشوند :

1_سنگهای رسوبی  : موادی که با گذشت زمان کم کم از طریق رودها به دریاها و دریاچه ها می ریزند ،تحت تاثیر فشار وارد شده از سنگینی آب قرار می گیرند.با گذشت زمان این مواد روی هم فشرده شده و رسوب می کنند و سنگ های رسوبی تشکیل میشوند .

سنگهای رسوبی به 4 دسته تقسیم میشوند :

• رسوبات سیلیسی (تخریبی) مانند گل سنگ ها ،برش ها ، کنگلومراها و ماسه سنگ ها
• رسوبات بیوشیمیایی که از مواد آلی تشکیل شده اند مانند سنگ های آهکی ،زغال ، شیل نفتی و فسفات
• رسوباتی که شیمیایی بوده و سنگ های تبخیری و آهن دار را شامل میشوند مانند تراورتن و سنگ نمک

• رسوبات آذرواری مانند پیروکلاستیک(رسوبات ریزشی) ، ولکانی کلاستیک(رسوبات جریانی) ، هیدرکلاستیک ، رسوبات اتوکلاستیک و رسوبات اپی کلاستیک 

2_سنگ های آذرین : زمانی که سنگ مذاب( ماگما یا گدازه) سرد و جامد می شوند ، سنگهای آذرین تشکیل میشوند . 

سنگ های آذرین را میتوان به 2 دسته تقسیم کرد :

•  سنگ های آذرین بیرونی مانند بازالت ، ریولیت ، آندزیت ، تراکیت و توف آتشفشانی
•  سنگ های آذرین درونی مانند گرانیت ، گابرو ، دیوریت

3-سنگ های دگرگونی : سنگ های دگرگونی زمانی ایجاد می شوند که سنگ های موجود در معرض حرارت زیاد ، فشار بالا ، سیالات داغ غنی از مواد معدنی یا ترکیبی از این عوامل قرار بگیرند .

سنگ های دگرگونی به 2 دسته تقسیم میشوند :

• دارای جهت یافتگی مانند سنگ لوح فیلیت ، شیست و گنیس
• فاقد جهت یافتگی مانند مرمر ، کوارتزیت  و هورنفلس

از هر یک از سنگ ها میتوان در جاهای مناسب استفاده کرد :

1_ پلکان و کف سازی :

برای پلکان و کف سازی باید از سنگی استفاده کرد که بسیار سخت ومقاومت سایشی ضربه ای بالایی داشته باشد وبه دلیل قرار گرفتن در معرض آلودگی باید تخلخل کمی داشته باشد. از جمله سنگ های مناسب برای کف و پلکان میتوان کوارتزیت و گنایس را نام برد .

 2_دیوارهای داخلی ساختمان :

سنگی که برای دیوار به کار می رود باید ظاهری زیبا و سطحی جلاخورده داشته باشد. علاوه بر آن تخلخل آن کم باشد تا در اثر شستشو با مواد شوینده آسیب نبیند و مقاومت آن کم نشود مانند سنگ  کوارتزیت .

  3_نماکاری ساختمان :

برای نمای ساختمان از سنگ های بادوام و مقاوم استفاده می شود تا در برابر عوامل مختلف محیطی دچار آسیب نشوند . سنگ گرانیت و تراورتن  ، مناسب برای استفاده در نماکاری هستند .

4_ دیوار و شالوده :

برای دیوار و شالوده نباید از سنگ هایی که متخلخل و دارای لایه بندی و قابلیت انحلال بالا هستند استفاده کرد. استفاده از سنگ های سخت با مقاومت فشاری بالا و وزن مشخص ، مناسب این کار می باشند مانند اغلب ماسه سنگ ها و سنگ های آهکی دولومیتی .

5_ پوشش پشت بام :

سنگ های مخصوص پشت بام باید سبک وزن، بدون تخلخل و غیر قابل نفوذ بوده و از مقاومت خمشی بالایی برخوردار باشند و همچنین باید به لایه های نازک و مسطح  قابل تقسیم باشند مانند شیست های کلریتی و میکاشیست .

6_ دکوراسیون :

برای تزئینات داخل ساختمان مانند دیوار شومینه ، ستونها ، قاب درب و پنجره و سنگ هایی که از رنگ و ظاهر مناسبی برخوردار هستند و علاوه بر دوام بالا ، مقاومت خمشی و کششی خوبی دارند، مناسب هستند مانند سنگ تراورتن .

روشهای فرآوری سنگ ها :

برای تغییر فیزیکی سطح سنگ و رسیدن سنگ به زیبایی و جلوه های خاص لازم است بر روی سطح آن ها ، پرداخت هایی متناسب با فضایی که قرار است از سنگ استفاده شود انجام بگیرد .

بطور مثال :

سنگهای تراورتن به دلیل داشتن حفرات در سطح خود ابتدا با استفاده ازماستیک و خرده سنگ پر می شوند ، سپس برای کارهای ساختمانی مورد استفاده قرارمی گیرند زیرا در صورت داشتن حفرات هزینه نگهداری آنها افزایش می یابد .

پرداخت سنگ یا فینیشینگ بخشی از فرآیند تولید سنگ است که انواع مختلفی دارد :

روش فرآوری سنگ تیشه ای :

برای سنگ هایی که قرار است در کف ساختمان ها یا روی پله ها استفاده شود ، مرسوم است سطح روی سنگ را با ابزارتیشه ای  که روی سنگ به حالت های جای ناخن درآمده تیشه ای کنند ، که اینکار باعث میشود میزان لیز بودن سطح سنگ کم شود و باعث اصطحکاک نیز میشود .

عملیات تیشه ای کردن بیشتر روی سنگ های تراورتن و بعضی از سنگ ها مانند لایمستون انجام میشود . با انجام این عملیات ، سنگ سفیدتر و روشن تر به نظر می آید .

پالیش یا ساب :

متداول ترین مدل فرآوری سنگ  است که باعث صیقلی تر شدن سنگ شده و لطافت خاصی به  سنگ میدهد . سطح هر سنگ قبل از ساب باید کاملا سالم بوده ولی در صورت داشتن شکستگی یا ترک ، پشت سنگ را با یک شبکه توری و ماده ای که به رزین یا چسب توری معروف است می چسبانند تا منافذ موجود درسنگ پر شود و باعث استحکام و یکپارچگی سنگ شود .

عملیات ساب پس از پر کردن منافذ موجود در سنگ انجام میشود .سنگ را داخل دستگاه ساب قرار داده و بسته به جنس سنگ و سختی آن عملیات ساب روی سنگ انجام میشود و باعث میشود سنگ براقیت و شفافیت موردنظر خود را پیدا کند .

در فرآیند پرداخت بعضی از سنگ ها مانند سنگ گرانیت مشکی  بعد از مرحله سابیدن ، عمل سابیدن رنگی نیز انجام می شود تا سطح آن را رنگ کنند و سنگ مشکی تر به نظر برسد .

فلیم کردن :

در این مرحله روی سنگ هم به صورت دستی و هم توسط ماشین های مخصوص  سوزانده میشود . این عملیات باعث ایجاد زبری و ناصافی روی سنگ می شود .

فلیم چرمی :

این مرحله نیز از نظر ظاهری شبیه به فلیم است ، با این تفاوت که سطح سنگ ، زبری فلیم را ندارد. بیشتر برای سنگ هایی که قرار است در دیوارها کاربرد داشته باشند ، استفاده می شود .

هوند :

در این مرحله علاوه بر صیقلی کردن سطح سنگ ، با روش خاصی که فرآوری می شود ، سطح سنگ را مات کرده و زیبایی خاصی به آن میدهد .

سطح سنگ نیز نرم و صاف شده و این نوع فینیشینگ بیشتر برای موارد تزیینی کاربرد دارد .

کات :

در این مرحله پلاک های سنگ از زوایای گوناگون و دلخواه ، توسط دستگاههای  ابزاری ، برشهای موازی و کم عمق میخورد.از این پرداخت میتوان در فضاهای دکوراسیون و تزیینی استفاده کرد .

اسکرچ :

دراین پرداخت سطح سنگ بافتی نرم ، خطی و منظم پیدا می کند . به دلیل بخشیدن زیبایی خاص به محیط ، از این پرداخت می توان در نماهای خارجی و دیوارهای داخلی ساختمان ها استفاده کرد .

سند بلاست :

یکی از فینیشینگ هایی که در آن ، سنگ خروجی ، ظاهر بسیار زیبایی دارد سندبلاست است. در این پرداخت ،سطح سنگ توسط دستگاه سندبلاست تغییر کرده و بافتی شبیه پرداخت فلیم به خود می گیرد.از این پرداخت بیشتر در پلاک های سایز بزرگ و اسلب ها استفاده می شود .

رزین کاری :

از روش رزین (ماستیک)کاری برای پرکردن حفره های سنگ با هدف مقاوم سازی و افزایش کیفیت انجام میشود . رزین های پلی استر در حالت های مایع جامد و نیمه جامد می باشند .

رزین (ماستیک) ها هم به صورت شفاف و هم در حالت های رنگی یافت میشوند . امروزه در سنگ بری ها از ماستیک تخصصی برای هر سنگ استفاده میشود مانند ماستیک مخصوص سنگ مرمریت ( HA )یاماستیک مخصوص سنگ مرمر(نیمه شفاف ).   

ماستیک نیمه شفاف مخصوص سنگ مرمر و مرمریت

این رزین علاوه بر قیمت مناسب ،نیاز به لوازم و تجهیزات خاصی نداشته و می توان با کاردک بر روی سنگ کشید .سنگ لازم است قبل از تماس  با رزین کاملا خشک گردد .

عملیات خشک شدن هم توسط کوره و هم توسط آفتاب و یا در معرض گرما قراردادن انجام می شود. برای فرآوری بهتر روی سنگ میتوان ازرزین اپوکسی استفاده کرد .

رزین اپوکسی در مقابل اشعه نور خورشید از مقاومت بیشتری برخوردار است .به این معنا که در مقابل نور خورشید زرد نمیشود و با غلظت کمتر و زمان گیرش کمتری که دارد، نفوذپذیری بیشتری در سنگ دارد و این باعث راحتی کار زرین میشود .