رزین در واقع به معنای صمغ درخت است. رزین طبیعی در برخی گیاهان به‌صورت شیره تراوش میشود که بهترین نمونه رزین در شیره درخت کاج است. در گذشته حشرات در صمغ درختان گرفتار شده و خشک می شدند.
با پیشرفت تکنولوژی رزین مصنوعی هم کشف شد که انواع مختلفی دارد مانند رزین پلی‌استر ، رزین اپوکسی ، رزین ونییل استر ، رزین فنولیک و… .
امروزه از نوع صنعتی رزین که ماده ای شیمیایی و از فراورده های نفتی است، در صنعت و هنراستفاده می شود.
رزین اپوکسی از خانواده رزینهای دو جزیی است که شامل “پایه ی رزینی” و “هاردنر” میباشد. این دو جزء باید به نسبت مشخصی که بنا به فرمولاسیون و کاربرد آن متفاوت است با یکدیگر مخلوط شده و سپس روی سطح یا قالب مورد نظر ریخته شود. رزین وقتی با هاردنر مخلوط شود در مجاورت هوا خشک و سفت می شود و حالت شیشه ای و جامد پیدا می کند.
رزین اپوکسی بعد از گذشت 1 روز تا 70% خشک شده ولی 7 روز طول میکشد تا رزین اپوکسی به نهایت سختی خود برسد و پیوندهای بین رزین و هاردنر استحکام یابد.
رزین یک ماده شفاف و بی رنگ است ولی می توان آنرا با انواع رنگها مانند رنگ‌های خمیری، جوهری، پودری و الکلی میکروبی ترکیب کرد.
در صورتی که همه چیز طبق اصول و روش صحیح انجام شود در پایان کار ،رزینی که ساخته شده است که خصوصیات زیر را داراست :
1_چسبندگی عالی به سطح
2_مقاومت شیمیایی خوب در برابر اسیدها و بازها
3_مقاومت مکانیکی بسیار بالا
4_رسانا نیست و تا حدودی عایق جریان الکتریسیته است.
5_نوع خاصی از رزین اپوکسی میتواند هادی الکتریسیته ساکن باشد.
6_جرم نمیگیرد.
7_چربی و انواع آلودگی از روی آن براحتی پاک میشود.
8_سر بودن (لیز شدن سطح) آن کمتر از کاشی و سرامیک است.
9_بهتر است آنرا در داخل ساختمان استفاده کنید.
10_مقاومت دمایی رزین اپوکسی پس از خشک شدن خوب است به طوری که تا 60 درجه به صورت مداوم و نهایتاً 80 درجه به صورت لحظه ای میتواند تحمل کند و ذوب نشود.
11_رزین اپوکسی آتش زا نیست ولی ضد حریق هم نیست.
12_تنوع رنگی نامحدود دارد وقابلیت اضافه کردن پیگمنت های مختلف را دارد و میتواند با محیط سازگاری کامل پیدا کند.
از رزین اپوکسی برای ساخت موارد تزییناتی مانند ساخت زیورآلات ، ساخت سنگهای زینتی استفاده میشود . سرعت بالای انجام کار و فروش آسان و بازدهی خوب از مزیت های استفاده از رزین اپوکسی به حساب می آید .از رزین غلیظ بیشتر برای ساخت زیورآلات استفاده می شود.
ساخت زیورآلات با استفاده از رزین نیاز به ابزار هایی مانند دستکش لاتکس ،قاب سیلیکونی یا برنجی ، انواع رنگها ، چوب بستنی وپیمانه پلاستیکی و…دارد . ما می‌توانیم از انواع تزئینات مثل گل خشک، ورق طلا، اکلیل‌های رنگی، سنگهای تزئینی و انواع رنگها استفاده کنیم. اگر قرار است ساخت زیورآلات با گل انجام دهید حتماً گُل‌ها باید خشک باشد تا در زیورآلات شما جاودانه شوند،زیرا هیچ‌وقت رطوبت با رزین سازگار نیست حتی رطوبتی که در گل وجود دارد.
رزین غلیظ مناسب برای زیورآلات:
در ابتدا رزین را به میزان لازم وزن میکنیم .برای اندازه گیری رزین به ترازوی دقیق نیاز دارید. برای ترکیب رزین و هاردنر باید به نسبت مشخصی که روی بسته نوشته شده توجه کنید چون بسیار مهم است.
اگر رزین 50 درصد باشد باید آنها را به نسبت 2 به 1 ترکیب کنیم. یعنی به ازای هر 2 واحد رزین 1 واحد هاردنر اضافه کنیم.
رزین و هاردنر قبل از ترکیب کردن مایع هستند و پس از مخلوط کردن با هم شروع به سفت شدن می کنند. بنابراین فرصت خیلی زیادی برای نگهداری آن دو با هم نداریم.ترکیب رزین و هاردنر باید دقیق باشد زیر اگر اندازه گیری دقیق نباشد رزین سفت نمی شود و حالت ژله ای پیدا می کند.
نکته : رزین و هاردنر را باید از فاصله نزدیک و به آرامی داخل ظرف بریزیم تا حباب کمتری تشکیل شود. هنگام مخلوط کردن رزین و هاردنر آنرا به آرامی و به صورت دورانی با یک وسیله چوبی در یک جهت هم میزنیم تا هیچ ذره ای مخلوط نشده باقی نماند.پس از مخلوط کردن رزین و هاردنر چند دقیقه به آن استراحت داده تا حبابها به سطح کار آمده و خارج شوند.
در صورت ماندن حباب، به وسیله مشعل یا فندک اتمی سطح رزین را حباب گیری میکنیم. فندک را در فاصله مناسب روی سطح کار به صورت رفت و برگشت سریع حرکت میدهیم و باید مواظب باشیم که حرارت در یک نقطه متمرکز نشود.
سپس لایه نازکی از رزین را داخل قالب ریخته و زمان میدهیم کمی سفت شود و به اصطلاح به حالت ژله‌ای برسد.از گلهای خشک و سایر وسایل تزیینی برای جلوه دادن به کار استفاده میکنیم و آنها را داخل رزین گذاشته و دوباره صبر میکنیم که رزین کاملاً خشک شود سپس لایه شفاف آخر اضافه میشود.
موارد ایمنی قبل از شروع کار با رزین اپوکسی
کار با اپوکسی و هاردنر، مانند هر مادۀ شیمیایی دیگر میتواند در صورت استفادۀ ناصحیح برای سلامتی انسان خطرناک باشد.
مشکلات شایع‌تری که در صورت استفاده بدون دستکش و وسایل ایمنی به وجود می‌آید، موارد زیر است:
1_حساسیت پوستی در صورت تماس مستقیم بدون دستکش
2_مشکلات تنفسی در صورت استنشاق بخار حاصل از واکنش رزین و هاردنر
3_پاشیدن به چشم و تماس با پوست
نکات ایمنی برای کار با رزین اپوکسی :
1_استفاده از ماسک فیلتردار در هنگام استفاده از رزین
2_داشتن ماسک فیلتردار و عینک ایمنی در هنگام ساب یا برش رزین
چسب
ماستیک
